Strijd voor de vrijheid van de zelfstandige

De Zaak werpt een kritische blik op het ZZP-schap. Zeggen ze.
Waarschuwing, ik moet dit even kwijt.

Ze concentreren zich in het artikel op de schijnzelfstandige en gedwongen ondernemers die almaar dalende tarieven vragen voor hun diensten.

Nou en. Die vallen vanzelf wel af.

Het gaat over bedrijven die werknemers ontslaan en diezelfde mensen inhuren als zelfstandige. Een relatie die niet lang stand kan houden.

Volgens het artikel heeft zo’n 20% van de ZZP-ers (van ongeveer 750.000 ZZP-ers) het financieel moeilijk. Daarvan is 5-10% schijnzelfstandige, lees ik in het artikel “De pijn van de ZZP-er” (DeZaak van mei 2013).

Schijnzelfstandige, wat een onzin. Ze zijn een zelfstandige zonder personeel. Ze zijn alleen geen ondernemer. Net als veel andere ZZP-ers.

Of de 55-plusser die geen baan meer krijgt en dan voor zichzelf begint. Ze hebben hun hele leven in loondienst gewerkt en moeten nu als zelfstandige aan de slag. Klanten werven, jezelf zichtbaar maken, je eigen middelen goed verdelen.

Kun je hier een weg in vinden dan heb je nog heel wat mooie jaren te gaan en dan doel ik niet tot de pensioengerechtigde leeftijd. Als zelfstandige ondernemer mag jezelf weten wanneer en hoe lang je werkt.

Om nu de lat hoger te leggen voor starters, iets wat FNV Zelfstandigen wil, is onzin.

Zo zegt Linde Gonggrijp zelf geen ondernemende zelfstandige:

“Als vakman of kenniswerker moet je een product met waarde op de markt kunnen brengen. Daarnaast dien je een goed acquisitienetwerk te hebben en in staat zijn zelf te investeren. Anders moet je het niet doen.”

Je moet helemaal niets. Het ligt aan je eigen doelstellingen. Wat wil je bereiken?

• Het is handig dat je een goed product hebt of een goede dienst levert anders krijg je geen klanten.
• Het is goed om hard te werken als je iets wilt bereiken zodat je meer doet dan je concurrent.
• Het is slim om te communiceren met je klanten zodat je meer klanten krijgt.

Maar je moet niets, je bent tenslotte niet voor niets zelfstandige ondernemer geworden. Je gaat het nu zelf doen, op je eigen manier.

Daar is geen overheid of ouder voor nodig. Nadat je bent gevallen sta je op, je verandert iets en probeert het opnieuw. Net zo lang tot je een werkwijze hebt gevonden waarmee je de klanten krijgt die je leuk vindt, die je betalen en waar je aan verdient.

Als je niet hard genoeg werkt, niet opnieuw opstaat, geen nieuwe methode bedenkt ben je geen ondernemer en stopt je bedrijf.

FNV Zelfstandigen, Stichting ZZP Nederland, Zelfstandigen Bouw en Platform Zelfstandige Ondernemers hebben een voorstel gedaan om de verschillende VAR verklaringen te vervangen door één bewijs van ondernemerschap.

Een bewijs van ondernemerschap?

Wie bepaalt of ik een goede ondernemer ben?
Dat doe ik vooral zelf en mijn partner. Kan ik ons gezin onderhouden, de hypotheek betalen, de rekeningen betalen. Dat zijn duidelijke signalen voor mij of ik een goede zelfstandige ondernemer ben.

“We willen een eenduidige definitie waarbij selectie aan de poort plaatsvindt.”

Een selectie aan de poort?
Welke poort? Ik kies er toch zelf voor om zelfstandige te worden. De selectie bij de poort zijn volgens mij de klanten. Als je deze mensen niet kunt overtuigen van je meerwaarde kom je niet door deze poort.

De bank of andere geldschieters zijn ook poortwachters als je geld nodig hebt om te investeren in je bedrijf. Zij bepalen wel of je een goede ondernemer bent voor hun.

Daar hoeft geen ander orgaan of organisatie nog eens voor poortwachter te spelen.

“De Kamer van Koophandel moet beoordelen of je aan de competenties voldoet die een ondernemer nodig heeft”

Ah, de KvK dat zijn toch ook geen ondernemers.

Wat zijn de competenties van een ondernemer? Hoe bepaal je dat objectief van iemand die op school zit, of iemand die een aantal jaar heeft gestoken in een coach opleiding, of een 55-plusser die nog graag wil werken?

Denk je dat mensen als Richard Branson of Boris Veldhuijzen van Zanten door de KvK poort zouden komen toen zij starte als ondernemer? Om maar twee voorbeelden te noemen van succesvolle ondernemers.

Ook willen deze vier partijen de wetgeving aanpassen om pensioen, arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en scholing aantrekkelijker te maken. Daar kan ik me wel in vinden. De overheid die ondernemerschap stimuleert, het is natuurlijk de vraag of het daardoor verandert.

“Aan scholing wordt bijvoorbeeld nauwelijks iets gedaan door deze groep. Dan heb je over tien jaar een probleem.”

In ander stukje in diezelfde De Zaak staat vermeld dat ondernemers op jaarbasis € 1.500 besteed aan ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden. Eens, € 1.500 op jaarbasis is veel te weinig. Denk eerder aan 10% van je bruto jaarinkomen wil je innovatief blijven.

Dat is ook ondernemen en daar komt de ondernemer vanzelf achter. Als de klanten meer weten over het onderwerp dan hij zelf wordt het tijd voor ontwikkeling of een ander vak.

De VAR-verklaring is op zichzelf al een schijnvertoning. Ik ben een zelfstandige ondernemer met eigen producten en meerdere klanten, eenvoudig te controleren door de belastingdienst.

Dan nog vraagt bijvoorbeeld de Rabobank na een presentatie om een VAR-verklaring van mij. Wat een onzin. Bureaucratie. Verspilling van tijd en energie voor mij en de Rabobank.

Uit de ZZP Barometer (onderzoek onder 1.500 ZPP-ers) volgt dat 49% van de ZZP-ers een (te) lage prijs per uur vragen om de concurrentie de baas te (kunnen) zijn.

Terwijl de meeste ondernemers weten dat concurrentie op prijs een race naar de bodem is.

Volgens een onderzoek van Abn Amro (onder 617 zzp’ers -vooral mannen, vooral werkzaam in de zakelijke dienstverlening) zijn ZZP-ers geen echte ondernemers. Zzp-ers vindt acquisitie het minst leuke gedeelte aan hun werk, terwijl dit volgens de bank nu juist het ‘kernelement’ van ondernemen is.

Dat herken ik. Veel zelfstandigen die ik spreek (vaak coach) hebben moeite met acquisitie, alleen het woord al geeft ze rillingen over de rug.

Onderzoek van de ING laat ook zien dat zzp-ers geen ‘klassieke ondernemers’ zijn. Ze bieden hun ‘diensten’ aan (of beter nog hun uren) en zien geen gaten in de markt. Er worden geen producten ontwikkeld.

Een product is het middel om los te komen van uurtje-factuurtje. Los van de concurrentie op (uur)prijs. Je eigen unieke product, met de toegevoegde waarde die de klant nodig heeft en waar ze bereid zijn voor te betalen. Omdat het ze meer oplevert dan het kost.

Linde Gonggrijp zegt:

“Met de overgrote meerderheid gaat het goed. En niet iedereen die klaagt is arm. Zzp-ers brengen flexibiliteit, kennis en innovatie. Het zzp-schap is een zegen.”

Huh?
Waarom dan een voorstel van wetswijzigingen. Waarom al je aandacht naar het kleine deel waar het niet goed mee gaat?

Zzp-ers brengen flexibiliteit, kennis en innovatie?
Uit het ING onderzoek komt juist dat ZZP-ers minder innoveren en Linde zegt eerder dat er aan scholing nauwelijks iets wordt gedaan door diezelfde ZZP-ers. Flexibiliteit voor wie? Voor grotere bedrijven die ze eerst ontslagen hebben om ze weer in te huren als flexibele ZZP-er?

Martijn Pennekamp van ikwordzzper.nl (een commercieel bedrijf) zegt:

“Het is vooral de specialistische werknemers die weten dat ze nodig zijn een geweldige kans… Zij worden immers bij hun werkgever voorbereid op een ondernemersbestaan. Dankzij Het Nieuwe Werken krijgen werknemers de smaak van vrijheid te pakken.”

Bij een werkgever worden voorbereid op een ondernemersbestaan?
Niet.

Op de cruciale punten voor een zelfstandige ondernemer is het totaal anders als werknemer. Denk aan je toegevoegde waarde laten zien, communiceren met de klant, geen 9-tot-5 mentaliteit, gaten in de markt zien.

Zijn dit competenties die je aan ‘de poort’ moet controleren?
Nee, dit zijn competenties. Die kun je ontwikkelen. Tijdens het opbouwen van je bedrijf zijn dat juist de dingen waar je tegen aanloopt.

Dat zijn de dingen die het ondernemen zo leuk maken.
Het ontdekken van jezelf, ontwikkelen van nieuwe competenties, doorzetten, resultaat.

Vergelijk het met je kinderen. Je stopt je kind bij de poort naar de wijde wereld. Totdat ze juiste competenties hebben mogen ze niet naar buiten, niet uit de beschermde omgeving.

Hoe kan jouw kind zich dan ontwikkelen?
Je leert lopen door een paar keer flink te vallen, daarna weer op te staan. Je leert echt fietsen zonder zijwieltjes en een paar keer omvallen en tegen dingen aan te fietsen. Je staat weer op en gaat weer verder.

Denk je dat je een echt mens wordt als je als ouder de fiets weghaalt of zegt dat je niet meer mag lopen omdat je bent gevallen?

Denk je dat je een echte ondernemer wordt als de Kamer van Koophandel zegt dat je (nog) niet de juiste competenties hebt?

Leren door doen en ontwikkelen. Voor deze ontwikkeling kun je hulp zoeken bijvoorbeeld in opleiding of mentoring. En dat is aan jou als zelfstandige. Dat is de vrijheid die je hebt als ondernemer.

Ten minste nog wel.

Ik wens je als zelfstandige ondernemer veel vrijheid toe.
De vrijheid om te vallen en op te staan. De vrijheid om door te gaan. De vrijheid om te stoppen.

Credit foto: Derek Key – Jailbirds

This article is originally from ErnoHannink.nl under Creative Commons 2.5

Strijd voor de vrijheid van de zelfstandige